Tổng quan hội chứng hô hấp phức hợp

PRDC thường gặp ở heo, thường xảy ra ở 14 - 20 tuần tuổi, và khoảng 8 - 10 tuần sau khi chuyển chuồng. Hội chứng này do sự kết hợp giữa nhiều yếu tố gây bệnh khác nhau (virus và vi khuẩn) và thường xâm nhập cùng lúc vào hệ hô hấp của heo. Sự suy giảm hệ miễn dịch và các yếu tố môi trường tác động như mật độ nuôi, điều kiện chuồng trại và quản lý chăm sóc, dinh dưỡng cũng là các yếu tố làm tăng nguy cơ của PRDC.

Heo nhiễm PRDC thường bị tình trạng suy nhược kéo dài và dễ mắc thêm các bệnh nhiễm trùng thứ phát khác.

Hội chứng hô hấp phức hợp tác động trực tiếp lên đường hô hấp heo. Tuỳ theo tác nhân gây bệnh có thể gây biểu hiện bệnh lý khác nhau như gây viêm màng phổi, viêm đa xoang, phổi nhục hoá, viêm teo mũi, hoại tử phổi.

Công bố của Boeters et al. (2023) cho thấy viêm màng phổi gây thiệt hại kinh tế nặng nề trên heo:

- Heo cai sữa: €1.70 - €8.90 (tương đương khoảng 46.240 VND – 242.080 vnd/con)

- Heo thịt: €2.30 to €15.35 (tương đương 62.100 đến 414.450 VND/con)

- Heo nái: 100 to €323 (tương đương 2.700.000 đến 8.721.000VND/con/năm

Các tác nhân chính gây nên hội chứng hô hấp phức hợp (PRDC)

Virus

⚡️Virus gây hội chứng suy giảm sinh sản và hô hấp trên heo (PRRS): tác nhân gây bệnh quan trọng nhất trong PRDC, gây suy nghiêm trọng chức năng miễn dịch, tạo điều kiện cho nhiễm kế phát đặc biệt là Streptococcus suis.

⚡️Virus cúm A (SIV): gây bệnh hô hấp cấp tính, làm suy yếu cơ thể heo và làm trầm trọng thêm triệu chứng của PRDC.

⚡️Circo virus type 2 (PCV2): Liên quan đến hội chứng còi cọc ở heo sau cai sữa và phổi bị gan hoá.

Vi khuẩn

⚡️Mycoplasma hyopneumoniae: tác nhân này tấn công các lông nhung của tế bào biểu mô trong phế quản và tiểu phế quản, phế nang, làm thay đổi hệ thống niêm mạc, đồng thời gây ra sự tăng sinh ở mô bạch huyết trên niêm mạc đường hô hấp dẫn đến hẹp phế quản và phế phổi bị nhục hoá. Những tác động này đều tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh khác xâm nhập vào đường hô hấp của heo.

⚡️Actinobacillus pleuropneumoniae: Gây viêm màng phổi, có thể làm tổn thương phổi nghiêm trọng, tỷ lệ chết cao nếu không được điều trị kịp thời.

⚡️Haemophilus parasuis (Glasser, Streptococcus suis và Pasteurella multocida: Đây là những tác nhân vi khuẩn thường nhiễm kế phát khi hệ miễn dịch vật chủ bị suy yếu do các tác nhân virus gây suy giảm miễn dịch đặc biệt PRRS, hay Circo xâm nhập trước đó.

Một trong những tác nhân đồng nhiễm thường gặp nhất ở các trang trại heo mắc PRDC là PRRS và M. hyopneumoniae. Trong những ca bệnh đồng nhiễm được chẩn đoán, người ta nhận thấy hầu hết những con heo có kết quả xét nghiệm dương tính với virus PRRS cũng có kết quả xét nghiệm dương tính với M. hyopneumoniae. Ngoài ra, người ta đã chứng minh rằng M. hyopneumoniae làm kéo dài và tăng tình trạng viêm phổi do virus PRRS gây ra, điều này có thể là do sự gia tăng các cytokine gây viêm ở những con heo bị đồng nhiễm với cả hai tác nhân gây bệnh như IL1-β, IL-8 và TNF-α dẫn đến tăng phản ứng viêm tại phổi.

Những yếu tố môi trường góp phần làm tăng nguy cơ phát sinh PRDC

- Mật độ đàn cao: Khi mật độ chăn nuôi cao làm tăng áp lực dịch bệnh lên môi trường chăn nuôi, khả năng bùng phát và lây lan PRDC cao hơn.

- Thông gió kém: PRDC là bệnh liên quan tới đường hô hấp. Môi trường không khí chuồng trại không đảm bảo làm tăng độ ẩm, tù đọng mầm bệnh khiến vi khuẩn và virus dễ dàng sinh sôi.

- Thay đổi thời tiết: điều kiện thời tiết thay đổi bất thường làm giảm sức đề kháng của heo, tăng nguy cơ nhiễm bệnh hô hấp.

Triệu chứng

Heo nhiễm PRDC thường có những triệu chứng sau:

- Ủ rũ, mệt mỏi, chảy nước mũi, nặng có thể xuất huyết

- Nhãn cầu giãn, có thể chảy nước mắt.

- Ho dai dẳng, khó thở, thở khò khè.

- Sốt cao và biếng ăn.

- Giảm cân, gầy yếu, chậm lớn, có thể viêm khớp

- Xuất hiện các điểm, mảng tím trên da, đặc biệt là phần tai

- Tỷ lệ tử vong cao trong các trường hợp bệnh tiến triển nặng và không được điều trị kịp thời.

Chẩn đoán

Bên cạnh việc chuẩn đoán dựa trên triệu chứng, bệnh tích và lịch sử bệnh của trại, cần thực hiện thêm các xét nghiệm chẩn đoán hỗ trợ như Realtime PCR hoặc huyết thanh học để xác định mầm bệnh tại trại.

Phòng ngừa và kiểm soát PRDC

Để kiểm soát thành công PRDC, không chỉ đòi hỏi chương trình vắc-xin đa giá, phù hợp và hiệu quả mà còn cần sự kết hợp toàn diện của nhiều chiến lược phòng ngừa, điều trị.

- Cải thiện môi trường chuồng nuôi: Đảm bảo mật độ nuôi hợp lý; không khí thông thoáng; duy trì nhiệt độ và độ ẩm tối ưu, ổn định; dọn vệ sinh định kỳ.

- Quản lý dinh dưỡng: Chế độ dinh dưỡng đầy đủ giúp tăng cường sức đề kháng cho đàn heo, hạn chế nguy cơ bùng phát bệnh.

- Theo dõi sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe đàn heo định kỳ để phát hiện và xử lý sớm.

- Sử dụng kháng sinh hiệu quả và có kiểm soát: chương trình tính liều dùng kháng sinh theo bệnh giúp lựa chọn đúng loại kháng sinh và tối ưu hóa tính liều dùng, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu kháng kháng sinh.

Hội chứng hô hấp phức hợp trên heo ảnh hưởng trực tiếp và dai dẳng đến năng suất chăn nuôi. Trong tình hỉnh giá heo đang ở mức tốt như hiện nay, việc đảm bảo sự tăng trưởng và tối đa trọng lượng xuất chuồng sẽ mang lại lợi nhuận lớn cho nhà chăn nuôi. PRDC là một trong những hội chứng cần được ưu tiên kiểm soát tốt.

R.E.P Biotech

Bài viết liên quan:

Thực trạng nhiễm ghép ở gia súc, gia cầm - Giải pháp nâng cao hiệu quả điều trị

Kháng sinh đồ MIC - công cụ sử dụng kháng sinh có kiểm soát

--------------------------------------------

CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ SINH HỌC R.E.P

- 𝘉𝘦𝘵𝘵𝘦𝘳 𝘭𝘪𝘷𝘪𝘯𝘨 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘙𝘌𝘗𝘉𝘪𝘰𝘵𝘦𝘤𝘩 -

 10 đường 8, phường Long Trường, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh

 KCN Nhơn Trạch 3, đường Nguyễn Ái Quốc, TT. Hiệp Phước, Đồng Nai

 info@repbiotech.com

 0327 615 454